Onze publicaties 
Veel gebouwen hebben oude liften die een opmerkelijk erfgoed vormen, maar die ook beveiligd moeten worden. In Brussel hebben al 420 liften een attest van historische waarde gekregen. De termijn om deze liften aan de normen aan te passen is verlengd tot 31 december 2027. Ze moeten ook een moderniseringsplan hebben tegen 31 december 2025. En u? Bent u (mede-)eigenaar van een gebouw met een historische lift die nog geen attest heeft gekregen? Of hebt u deze stap al gezet en hebt u advies nodig over de uitvoering van de werkzaamheden? Laat u gratis begeleiden door Homegrade.
De veiligheid van liften wordt in België geregeld door het koninklijk besluit van 9 maart 2003. De verschillende wijzigingen hiervan, waarvan de laatste van kracht werd op 1 januari 2023, maken het mogelijk om meer rekening te houden met de erfgoedwaarde van liften met historische waarde, en garanderen tegelijkertijd de veiligheid van de gebruikers en de professionals die voor het onderhoud verantwoordelijk zijn.
Een historische lift is een installatie die vóór 1958 in bedrijf is gesteld en die een attest van historische waarde heeft ontvangen van Urban.brussels (overheidsdienst voor het cultureel erfgoed in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest).
Sinds 2020 heeft Urban.brussels de opdracht voor het begeleiden van (mede-)eigenaars toevertrouwd aan Homegrade, het advies- en begeleidingscentrum voor privéhuisvesting in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
“In het Brussels Gewest werden meer dan 2 000 liften in bedrijf gesteld vóór 1958. Een aantal daarvan is zeker aan de normen aangepast zonder rekening te houden met hun erfgoedkenmerken. Omgekeerd hebben meer dan 400 liften het attest van historische waarde. We willen de Brusselaars graag herinneren aan de gratis diensten van Homegrade om hen bij te staan. Er zijn oplossingen om ervoor te zorgen dat hun lift zijn erfgoedkundig belang behoudt, zelfs na de moderniseringswerkzaamheden.” verduidelijkt Lauréline Tissot, adviseuse bij Homegrade.
Dit moet u weten over het attest van historische waarde
Het attest van historische waarde betekent niet dat de lift beschermd is en geeft geen vrijstelling voor het uitvoeren van moderniseringswerkzaamheden. Het doel is om (mede-)eigenaars te helpen hun liften zoveel mogelijk te behouden, meer bepaald door het uitstellen van de termijnen voor het conform maken, en versoepelde veiligheidsmaatregelen.
Weet u niet of uw lift het attest heeft? Controleer of hij vermeld staat in de inventaris van de historische liften van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Als dat niet het geval is, kunt u altijd een aanvraag indienen via de website van Homegrade.
“Wij moedigen mede-eigendommen die dit onlosmakelijke element van hun gebouw een warm hart toedragen ten zeerste aan om de positieve en eenvoudige stap te zetten en de historische erkenning van hun lift aan te vragen. Er is nog tijd …” zegt Fabio Asinari, lid van de vereniging Save Our Elevators.
Versoepelingen voor historische liften
In maart 2024, na de wijziging van het koninklijk besluit van 2003, werden de versoepelingen met betrekking tot de implementatie van bepaalde veiligheidsnormen officieel gemaakt voor liften met een attest van historische waarde1. Deze nieuwe richtlijnen zijn nog te weinig bekend, maar zijn wel van essentieel belang voor de modernisering van oude liften. In veel gevallen maken ze het mogelijk om de visuele impact van de veiligheidsoplossingen te beperken. De minimumhoogte die vereist is voor de borstwering (veiligheidshek) bij liften in een open schacht is bijvoorbeeld verlaagd naar 2m50 aan de voorzijde en naar 1m80 aan de andere zijden, vergeleken met respectievelijk 3m50 en 2m50 voor niet-historische liften.
Het advies van Homegrade: als er reeds oplossingen bestaan om uw gehele lift te moderniseren zonder hem te veranderen (wat vaak het geval is bij liften die in gesloten schachten circuleren), raden we u aan om de werkzaamheden zo snel mogelijk uit te voeren. Voor de meest complexe historische liften moet u een modernisering op maat overwegen, vooral als u elektronische oplossingen wil gebruiken.
”We willen het erfgoedkarakter van onze oude lift om een aantal redenen behouden. Naast zijn onmiskenbare esthetische uitstraling is dit een erfgoed dat al enkele decennia meegaat en dat we willen bewaren. We zijn ook gevoelig voor het feit dat onze lift ontworpen is door de Brusselse architect Joseph Diongre, in ons fraaie gebouw dat representatief is voor het interbellum.” zegt Hélène Lejeune, mede-eigenares van een gebouw in Sint-Gillis met een historische lift uit 1930.
De deadlines naderen snel
Uiterlijk op 31 december 2025 moeten u en uw liftspecialist het eens worden over een moderniseringsplan, inclusief een overeenkomst om de werkzaamheden uit te voeren. Dit gedetailleerde plan of bestek beschrijft de veiligheidsmaatregelen die op uw lift moeten worden toegepast en de verschilllende fasen van de uitvoering. De modernisering van de historische liften, dat wil zeggen het conform maken ervan, moet vóór 31 december 2027 zijn uitgevoerd.
De liften die geen attest hebben, moeten vanaf eind 2023 gemoderniseerd zijn.
Hoe kan Homegrade u helpen?
De dossiers zijn vaak complex en er zijn veel verschillende actoren bij betrokken. Daarom biedt Homegrade zijn steun aan bij:
- Het in herinnering brengen van de wettelijke verplichtingen en de versoepelingen van bepaalde normen die van toepassing zijn op de historische liften;
- Het analyseren van bestekken en het controleren of de voorgestelde werkzaamheden voldoen aan de erfgoedkenmerken die vermeld staan in het attest van historische waarde;
- Het beoordelen van de haalbaarheid van bepaalde werkzaamheden, vooral in verband met de versoepelingen.
Voor meer informatie nodigt Homegrade u uit om zijn infofiche Historische liften, moderniseringswerken te bekijken. Hierin worden niet alleen essentiële begrippen behandeld, maar ook praktisch advies en interessante oplossingen voor het beheren van de meest voorkomende risico’s vanuit erfgoedoogpunt.
Samenwerking tussen alle actoren in het veld
Homegrade onderhoudt dagelijks contacten met de actoren in het veld, en in het bijzonder met de liftspecialisten in hun zoektocht naar veiligheidsoplossingen die de erfgoedwaarde van de lift respecteren. Neem gerust een kijkje in het Register van de beroepen van het architecturaal Patrimonium en vind de voor u geschikte liftspecialist.
Oude liften : behoud en modernisering
Identifier les bons réflexes et les gestes pratiques en matière d’acoustique
1 De versoepelingen worden beschreven in de bijlage aan de procedure voor de uitvoering van de risicoanalyse: economie.fgov.be
