In Brussel vormen de oude ramen een opmerkelijke erfgoedkundige waarde. Toch verdwijnen ze geleidelijk aan ten voordele van beter presterende ramen. Voordat u besluit om ze te vervangen, is het belangrijk om te weten dat er renovatieoplossingen bestaan die de thermische en akoestische isolatie effectief kunnen verbeteren.
De conclusie is duidelijk: in Brussel hebben pvc en aluminium de overhand gekregen op oude ramen. Hoewel dit historische schrijnwerk vaak wordt vervangen in het belang van de energieprestatie, kan het toch een tweede leven krijgen dankzij renovatietechnieken die charme en thermische efficiëntie combineren. De uitdaging bestaat erin het juiste evenwicht te vinden tussen energiebesparing en behoud van het erfgoed. Homegrade kan u daarbij helpen.
“Een kwaliteit die ongeëvenaard is in Europa”
Tot in de jaren 1950 werden houten ramen, ook wel “oude” ramen genoemd, vervaardigd volgens de traditionele schrijnwerktechnieken. Door hun modulaire ontwerp kunnen ze op allerlei manieren worden gerepareerd, in tegenstelling tot moderne vensterramen, die worden geproduceerd met het oog op maximale standaardisatie en niet-repareerbaarheid.
Oude ramen onderscheiden zich ook door hun duurzaamheid: ze zijn gemaakt van lokale houtsoorten en hun ecologische voetafdruk is al lang gecompenseerd.
“Tussen het einde van de 19e en het begin van de 20e eeuw kende Brussel een traditie van productie van ramen van een kwaliteit en diversiteit die ongeëvenaard was in Europa. In die tijd wilde elke eigenaar zich door details onderscheiden van zijn buren. Dit kwam onder meer tot uiting in het raam, het schrijnwerk, de beglazing en het hang- en sluitwerk van vensters.” aldus Jérôme Bertrand, adviseur bij Homegrade.
De erfgoedwaarde van oude ramen ligt in hun gedetailleerdheid, die met nieuwe materialen moeilijk te realiseren is zonder aanzienlijke extra kosten. Daarom wordt vaak gekozen voor vereenvoudigde modellen, ten koste van de oorspronkelijke kwaliteit. Het weggooien van deze ramen is niet alleen een verspilling van kostbare materialen, maar ook een vernietiging van uniek ambachtswerk.


Twee technieken om energie-isolatie te verbeteren
Gelukkig bestaan er oplossingen om deze ramen te behouden en tegelijkertijd hun thermische isolatie te verbeteren. De meest gebruikelijke methode is het plaatsen van dubbelglas in bestaand schrijnwerk. Dit wordt idealiter gecombineerd met een afdichting om de luchtdichtheid te verbeteren. Deze techniek is veel goedkoper dan het volledig vervangen van het raam.
Vacuümisolatieglas is een interessante optie. Het is erg dun, waardoor er minder ingrijpend aan het raam moet worden gewerkt. Nadelen zijn de prijs en de aanwezigheid van kleine keramische blokjes op regelmatige afstanden (die implosie van de beglazing voorkomen), die van dichtbij zichtbaar zijn.
Een andere techniek bestaat erin het oorspronkelijke venster te behouden en een tweede venster aan de binnenkant van de woning te plaatsen. Hoewel het esthetische aspect ervan voor discussie vatbaar is, biedt deze oplossing uitstekende akoestische en thermische prestaties. Ze blijft echter duur, omdat er een vakman voor nodig is, en is niet altijd mogelijk bij gebrek aan beschikbare ruimte.
Vind een vakman via het Register van erfgoedberoepen.
Onderhouden voor een langere levensduur
Ramen die regelmatig worden onderhouden, verkeren na meer dan honderd jaar vaak nog in goede staat. Maak gebruik van een zonnige dag om vuil te verwijderen en de afwateringsgaten en sponningen vrij te maken, zodat het water goed kan wegstromen. Om de mechanismen in goede staat te houden, is het ook nodig om het beslag van de scharnieren en handgrepen eenmaal per jaar met een beetje olie te smeren.
Hoe kan Homegrade u helpen?
Homegrade is het advies- en begeleidingscentrum voor privéhuisvesting in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het richt zich gratis tot alle particulieren – huurders, eigenaars of mede-eigenaars die de levenskwaliteit in hun woning willen verbeteren en de milieu-impact ervan willen verminderen.
Homegrade ondersteunt u bij de respectvolle renovatie van uw oude gebouw, waarbij erfgoedwaardering en verbetering van de prestaties worden verenigd.
Historisch houten venster
Meer weten via onze brochure
Historisch stalen raam
Meer weten via onze brochure