Vooraleer met de renovatiewerken van start te gaan, is het ideaal om een inventaris van de aanwezige materialen op te maken om hun eventueel potentieel te evalueren. Zoek de karaktervolle elementen, de elementen met een erfgoedwaarde, deze die gewoon in goede staat zijn, deze die u wil bewaren en deze die u weer zou kunnen verkopen of weggeven.
De inventaris helpt u de elementen te bepalen die:
- Ter plaatse hersteld of hergebruikt kunnen worden voor hetzelfde of verschillend gebruik. Vertrouw niet op uw eerste indruk, oude elementen kunnen dikwijls hersteld worden en een nieuw elan krijgen!
- Gedemonteerd kunnen worden om elders hergebruikt te worden. Vindt u dat een materiaal geen nut meer heeft, hoewel het nog in goede staat is? U kan het misschien een nieuw leven geven door het weg te geven of weer te verkopen, er bestaan tal van oplossingen!
- Gerecycleerd kunnen worden, wanneer het materiaal te veel beschadigd is en niet meer geschikt is voor hergebruik. Het laatste redmiddel is dan recyclage via aangepaste recyclagenetwerken.
Praktisch zakboekje
Homegrade heeft een praktisch zakboekje “Inventaris voor het hergebruik van materialen”.
Ondernemingen met ervaring
Als u een ingrijpende renovatie doet, zal de keuze van een architect en een onderneming met ervaring (of motivatie) voor het hergebruik bevorderlijk zijn voor het naleven van de werkwijze en het resultaat.
In 2016 werd een projectoproep “be circular” gelanceerd om de ondernemingen die praktijken van circulaire economie wilden integreren, te steunen. Voor meer info, zie de website www.circulareconomy.brussels.
De inventaris: welke vragen werpen zich op?
- Bevindt het materiaal of het element zich in een voldoende goede staat?
- Is het gemakkelijk demonteerbaar?
- Heeft het een erfgoedwaarde?
- Is het in voldoende hoeveelheid aanwezig?
- Is het veilig? Opgelet voor materialen die schadelijke stoffen kunnen bevatten, zoals asbest (scheidingswanden, vensterbanken, vinyltegels, lijmen, leien enz.) en loodverf.

“Sleutel” materialen of – elementen van het hergebruik voor de:
- Bakstenen en stenen;
- Deuren, ramen en bouwbeslag;
- Panelen en constructiehout;
- Tegelvloeren;
- Vloeren;
- Balken en liggers;
- Keukens;
- Sanitaire toestellen;
- Radiatoren;
- Dakpannen en muurafdekkingen.
Bron: studie van BRC Bouw, “Enquête over de verwachtingen inzake tweedehandsbouwmaterialen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest”, Brussel, mei 2015.
Enkele voorbeelden

Een plankenvloer kan gemakkelijk gladgeschuurd en gerenoveerd worden.
Als hij genageld of zwevend gelegd werd door middel van een verbinding zonder lijm, zal hij demonteerbaar zijn, en dus beschikbaar voor hergebruik of wederverkoop.

Cementtegels kunnen uitgebroken en hergebruikt worden.
De tegelvloer die op een zandbed gelegd werd (traditionele plaatsing) wordt zonder al te veel schade gedemonteerd. Een tegelvloer gelegd met lijm (lijmmortel, nivelleringslaag, enz.) is moeilijker, of zelfs onmogelijk, te demonteren zonder schade.

Een houten deur kan, bij een zorgvuldige demontering en eventuele herstellingswerken, ter plaatse hergebruikt worden in een andere kamer van dezelfde woning of zelfs een nieuwe toepassing krijgen (scheidingswand, tafel, enz.).