Onze publicaties 
In veel Brusselse gebouwen bevinden zich historische liften die een opmerkelijk erfgoed vormen. De verplichting om deze bijzondere liften veilig te maken betekent een grote uitdaging. Voor liften met historische waarde wordt de deadline voor het conform maken verlengd tot 31 december 2027, en moet er een moderniseringsplan zijn tegen 31 december 2025*. Hier vindt u alles wat u moet weten!
Een historische lift is een installatie die vóór 1958 in bedrijf is gesteld en door de gewestelijke erfgoeddiensten is erkend door middel van een attest van historische waarde. Dit officiële document beschrijft de opmerkelijke erfgoedkenmerken die bij modernisering behouden moeten blijven. Het moet bij het liftdossier worden gevoegd en aan de Externe Diensten voor Technische Controles (EDTC) en de lifttechniekers worden voorgelegd. Het betekent niet dat de lift beschermd is en het ontslaat niet van de noodzaak om moderniseringswerken uit te voeren, maar het betekent wel dat deadlines kunnen worden uitgesteld en veiligheidsmaatregelen kunnen worden versoepeld.
In het Brussels Gewest zijn er 2309 liften die dateren van vóór 1958. 406 daarvan hebben een attest van historische waarde (waarvan 118 met een gesloten schacht en 284 met een open schacht). En 31 liften zijn beschermd.
De inventaris van historische liften
Alle liften met een erkende historische waarde zijn opgenomen in de inventaris van de historische liften van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, die is opgesteld door Homegrade en Urban in een samenwerkingsverband. Ze worden weergegeven in de vorm van een fiche met de belangrijkste kenmerken van de installatie en een gedetailleerde beschrijving. Ze worden rijkelijk geïllustreerd door een fotoreportage die is gemaakt tijdens een bezoek ter plaatse.
Dit instrument zal helpen om dit uitzonderlijke Brusselse erfgoed te belichten en is een essentiële eerste stap in het behoud ervan. U kunt nog steeds een aanvraag indienen om uw lift als historisch waardevol te laten erkennen en op de inventarislijst te laten zetten via de website van Homegrade.
De verschillende fasen van modernisering
Staat u op het punt om moderniseringswerkzaamheden uit te voeren? Controleer eerst of u het verslag van de risicoanalyse (document dat door een EDTC wordt opgesteld en waarin de te moderniseren elementen worden opgesomd) en het attest van historische waarde hebt. Vraag dan offertes aan bij lifttechniekers en vergelijk ze.
Advies van Homegrade
Herinner de lifttechnieker en de EDTC zo snel mogelijk aan het bestaan van het attest. Vermeld expliciet uw wens om beveiligingsoplossingen te vinden die alle elementen respecteren die in het attest van historische waarde vermeld staan.
Stel ten slotte een moderniseringsplan op. Dit hulpmiddel beschrijft de werkzaamheden die aan uw lift moeten worden uitgevoerd en de fasen die daarbij worden doorlopen. Zo krijgt u een totaaloverzicht van de uit te voeren interventies, en voorkomt u onaangename verrassingen onderweg.
Elke historische lift is op maat gemaakt om in zijn omgeving te passen en moet dus ook op maat worden gemoderniseerd, vooral als er elektronische oplossingen worden gebruikt.
Moderniseringswerkzaamheden kunnen in fasen of in hun geheel worden uitgevoerd. De eerste optie verdient de voorkeur, aangezien sommige elektronische beveiligingsoplossingen nog worden getest. De tweede optie is ideaal als er al oplossingen bestaan voor alle elementen die aan de lift moeten worden beveiligd. Vraag na voltooiing van de werkzaamheden een attest van regularisatie aan bij de EDTC.
Hoe kunt u uw lift veiliger maken zonder het aanzicht ervan te veranderen?
Hoewel sommige aspecten van oude liften complex zijn om te moderniseren, kunnen eenvoudige oplossingen al worden toegepast om de veiligheid van gebruikers en onderhouds-/inspectiepersoneel te vergroten zonder het erfgoed van het gebouw in het gedrang te brengen. Voorbeelden hiervan zijn het aanbrengen van veiligheidssloten op bordesdeuren, het aanbrengen op historisch glas van een beschermende kunststoffolie tegen scherven, of het installeren van een goed verlichtingssysteem in de schacht.
Voor andere aspecten, zoals het beveiligen van gedeeltelijk open schachten en niet-volle bordesdeuren, moeten oplossingen op maat worden voorgesteld. Er is veelbelovend onderzoek gedaan door een aantal lifttechniekers en experts, vooral op het gebied van elektronische oplossingen (gordijnen of lasers). Maar het vinden van geschikte oplossingen blijft een uitdaging en vraagt om creativiteit van de verschillende vakmensen die betrokken zijn bij oude liften (lifttechniekers, siersmeden, enz.).
Een aangepaste risicoanalyseprocedure op de website van de FOD Economie
Op de website van de FOD Economie is onlangs een gloednieuw hoofdstuk over historische liften gepubliceerd met als onderwerp de risicoanalyse van een lift. Deze nieuwe tekst staat enige flexibiliteit toe bij de toepassing van moderniseringsoplossingen op historische liften om hun erfgoedwaarde te behouden. Hij bevestigt ook de mogelijkheid om elektronische veiligheidssystemen te gebruiken als alternatief voor fysieke barrières, wanneer deze een te grote impact zouden hebben op de esthetiek van de lift en het gebouw. Dit is een stap voorwaarts voor het behoud van mooie liften die geïnstalleerd zijn in open schachten in het midden van het trappenhuis.
Hoe kan Homegrade u helpen?
Homegrade begeleidt mede-eigendommen en syndici bij het uitvoeren van moderniseringswerkzaamheden. Hoe? In het bijzonder door te herinneren aan de wettelijke verplichtingen en hulp te bieden bij het interpreteren van het verslag van de risicoanalyse en de uit te voeren werkzaamheden. Het adviescentrum biedt ook de mogelijkheid om de offertes te analyseren en te controleren of de voorgestelde werkzaamheden in overeenstemming zijn met de erfgoedkenmerken die in het attest van historische waarde worden vermeld.
Historische liften – Moderniseringswerken
*De beveiliging van liften wordt in België geregeld door het koninklijk besluit van 9 maart 2003. De laatste wijziging van 27 november 2022 (art. 1, 18° en 19°) beoogt voldoende veiligheid te garanderen voor historische liften, rekening houdend met hun erfgoedwaarde.
