De meest gestelde vragen

Voorbereidende werken

Voordat u met de isolatiewerken begint, moet u:

• De regendichting van het hellend dak controleren. De oorzaken van de infiltratie moeten worden weggewerkt;
• De bestaande vloerconstructie inspecteren op stabiliteit en gezondheid
• (barsten, insecten,zwammen en vocht). Isolatie zorgt voor een extra belasting. Het is aanbevolen een stabiliteitsingenieur in te schakelen om te bepalen of de draagstructuur moet worden versterkt of vervangen;
• Alle eventuele bijkomende werken uitvoeren zoals het slopen van ongebruikte schoorstenen, het aanpassen van de schacht voor het toegangsluik naar de zolder…
• Leidingen en kabels integreren in de bestaande houten structuur. Bij een betonnen vloer kunnen ze op de vloer gelegd worden.

Rookkanaal

Rookkanalen vereisen speciale aandacht om het brandgevaar te beperken, aangezien zij verbrandingsgassen met een hoge temperatuur naar buiten voeren. Rondom het rookkanaal moet onbrandbare isolatie worden aangebracht, zoals minerale wol (Euroklasse brandreactie A1 of A2-s1d0).

1

2

Geluidsiolatie

Thermische isolatiematerialen zijn niet noodzakelijk geluiddsabsorberende materialen. Om te zorgen voor geluidsisolatie tegen luchtgeluid is het namelijk noodzakelijk dat:

• de isolatie soepel, halfhard of los is, met een open celstructuur, wollig of schuimig (bijvoorbeeld: plantaardige, dierlijke en minerale wol). Harde materialen met gesloten cellen (bijv. polystyreen, polyurethaan…) verbeteren de akoestische prestaties van een muur niet en kunnen deze zelfs tenietdoen;
• de vloer- of plafondafwerking zwaar is en ontkoppeld van de hoofdstructuur.

Zie voor meer informatie onze advies « Geluidsisolatie van een Brussels huis verdeeld in appartementen ».

Akoestiek

Adviezen

Geluidsisolatie van een Brussels huis verdeeld in appartementen

Onafscheidelijke elementen

Isolatie – Luchtdichtheid – Gecontroleerde ventilatie

Isolation, étanchéité et ventilation

Om goede prestaties op het vlak van thermisch comfort en energiebesparing te bereiken, en tegelijkertijd de kwaliteit van de binnenlucht te handhaven, moet isolatie gepaard gaan met een goede luchtdichtheid en een gecontroleerde ventilatie.

Ventilatie zorgt voor zuurstof en verse lucht en voert CO2, vochtige lucht, vervuiling en geurtjes af, om zo de kwaliteit van de binnenlucht te verzekeren.

Ventilatie is noodzakelijk voor de gezondheid van de bewoners en van het gebouw.

Voor meer informatie, raadpleeg onze advies « Ventilatie van een te renoveren woning ».

Gezondheid, veiligheid en hygiëne

Brochures

Ventilatie (gezondheid en veiligheid)

Pour plus d’informations, consultez notre brochure « La ventilation d’une habitation en rénovation ».

In het algemeen moet bij de volgorde van de plaatsing van materialen rekening worden gehouden met hun waterdampdoorlaatbaarheid, ze moeten worden geplaatst van de meest luchtdichte (warme kant) naar de meest open (koude kant – zolder), om het risico van interne condensatie te voorkomen.

Een meer dampdoorlatende afwerking dan het dampscherm

De vloerafwerking moet meer dampdoorlatend zijn dan het dampscherm. Minstens 6 keer meer doorlaatbaar, idealiter 15 keer.

Meerlagige structuur

Bij gebruik van verschillende isolatielagen moet de meest dampopen isolatie zich aan de kant van de zolder bevinden.

1

2

3

4

5

Toutefois si l’isolant le moins perméable se trouve du côté du grenier, il faut veiller à ce que sa valeur R (résistance thermique) soit 1,5 fois plus élevée que celle de l’isolant côté local chauffé.

1

2

3

4

5

Om een bestaande isolatie te versterken, is het mogelijk om een beperkte isolatielaag onder het dampscherm toe te voegen: de thermische weerstand R van de isolatie boven het dampscherm moet minstens 1,5 keer hoger zijn dan die van de isolatie eronder. Deze methode wordt afgeraden voor vochtige ruimtes.

1

2

3

4

5

Voor het isoleren van een zoldervloer moeten drie elementen worden aangebracht: het dampscherm, de thermische isolatie en de afwerking.

Compatibele componenten kiezen

Al deze componenten vormen een geheel: elk ervan moet worden gekozen op basis van zijn eigenschappen en die van de andere (warmteweerstand, waterdampdoorlaatbaarheid…).

Het dampscherm

Het dampscherm is een folie of een OSB (Oriented Strand Board). Het wordt altijd tegen de isolatie geplaatst, aan de warme kant, zonder luchtlaag.

Het dampscherm :

• zorgt voor luchtdichtheid, d.w.z. het voorkomt de circulatie van lucht van de binnenkant naar de buitenkant van de muur. Dit beperkt het warmteverlies dat gepaard gaat met deze ongecontroleerde luchtstromen;
• beperkt de migratie van waterdamp door de lagen waaruit de vloer bestaat en dus het risico van inwendige condensatie. Deze laatste zou permanent vochtige zones in de muur creëren, waardoor de thermische prestaties van de isolatie zouden verminderen en in sommige gevallen de muur zou worden aangetast (bijvoorbeeld: schimmel)

Dampdoorlaatbaarheid: µ, d en Sd

µ (« mu ») geeft de waterdampdoorlaatbaarheid van een materiaal weer.

De hoeveelheid waterdamp die zich verspreidt doorheen een bepaald materiaal hangt niet alleen af van de µ-waarde van het materiaal, maar ook van de dikte d (uitgedrukt in meter).

De equivalente diffusiedikte μ_d of S_d uitgedrukt in meter) geeft de weerstand tegen waterdampdiffusie aan van een materiaal van een bepaalde dikte.

µ_d = µ x d

Hoe kleiner µ_d of S_d, hoe dampopener het materiaal is.

De waterdampdoorlaatbaarheid van het dampscherm wordt weergegeven in de μ_d— of S_d-waarde. Deze waarde varieert van 2 m voor een dampscherm met hoge waterdampdoorlaatbaarheid en tot meer dan 200 m voor een dampscherm met lage doorlaatbaarheid. Wanneer de μ_d-waarde klein is, spreekt men over het algemeen van een damprem.

Sommige dampschermen hebben een μ_d -waarde die kan variëren afhankelijk van de luchtvochtigheid en de temperatuur, gaande van 0,25 m tot meer dan 10 m. Dit wordt een vochtgestuurde damprem genoemd.

Momenteel bestaat er geen consensus over het niveau van doorlaatbaarheid (lage of hoge dampdoorlaatbaarheid) van het te plaatsen dampscherm. Alleen voor ruimtes met een hoge luchtvochtigheid en/of onvoldoende ventilatie zijn specialisten het eens over het gebruik van een dampscherm dat weinig waterdampdoorlaatbaar is.

Aanbrengen van het dampscherm

De thermische isolatie

Keuze van een isolatiemateriaal

Er zijn talloze isolatiematerialen op de markt. Maar er zijn verschillende parameters die kunnen helpen bij het nemen van een beslissing.

Allereerst is het belangrijk een isolatiemateriaal te kiezen dat geschikt is voor de aanbevolen techniek.

Wanneer de isolatie in een houtstructuur (hoofd- of hulpconstructie) wordt aangebracht, verdienen soepele, halfharde of losse materialen de voorkeur omdat deze goed aansluiten op de onregelmatigheden van de constructie (zonder luchtzakken) en daardoor betere thermische prestaties leveren.

Wordt de isolatie daarentegen op de structuur (hout of beton) aangebracht, dan wordt gekozen voor een harde isolatie die bestand is tegen samendrukking.

Een isolatiemateriaal verantwoord kiezen

Om deel uit te maken van een ecoconstructieproces, is het noodzakelijk een isolatiemateriaal niet alleen te kiezen op basis van zijn thermische, technische en economische eigenschappen. Het effect ervan op het milieu, op de gezondheid van de bewoners en de aannemers moet worden beoordeeld, en dit gedurende zijn hele levensduur.

Duurzaam Bouwmateriaal-bronnen

De website van Duurzame Gebouwen www.gidsduurzamegebouwen.brussels biedt besluitondersteuningsinstrumenten.

Thermische eigenschap van een isolatiemateriaal

De warmtegeleidingscoëfficiënte λ (« lambda ») en de warmteweerstand R laten toe de thermische prestaties van een isolatiemateriaal te beoordelen:

• λ ((uitgedrukt in W/mK) kenmerkt het vermogen van een lichaam om warmte te geleiden. Hoe kleiner λ, hoe beter het materiaal isoleert.
• R (uitgedrukt in m²K/W) geeft de weerstand van een materiaallaag tegen het doorlaten van warmte weer. Hoe groter R, hoe beter de laag isoleert.

R = d/λ

De warmteweerstand R van een isolatielaag is gelijk aan zijn dikte d (uitgedrukt in meter) gedeeld door zijn warmtegeleiding λ.

Eigenschappen volgens de soorten isolatie

Toestand van de isolatie	los	Soepel	Hard	thermische prestatie λ (W/mK)	dikte R ≥ 4	µ sec
Cellulose	((v))	((v))	((x))	0,037 tot 0,041	15 tot 17 cm	1 tot 2
Kurk	((v))	((x))	((v))	0,032 tot 0,045	13 tot 18 cm	30
Houtwol	((v))	((v))	((v))	0,036 tot 0,043	15 tot 18 cm	4
Glas-/steenwol	((v))	((v))	((v))	0,030 tot 0,045	13 tot 18 cm	1,2 tot 1,5
Geëxpandeerd polystyreen (EPS)	((v))	((x))	((v))	0,021 tot 0,045	13 tot 18 cm	60
Geëxtrudeerd polystyreen (XPS)	((x))	((x))	((v))	0,028 tot 0,038	12 tot 16 cm	300
Polyurethaan (PUR / PIR)	((x))	((x))	((v))	0,023 tot 0,029	10 tot 12 cm	30
Resolschuim	((x))	((x))	((v))	0,022 tot 0,038	9 tot 16 cm	35

Aanbrengen van isolatie

Om koudebruggen te beperken en luchtstromen in de isolatie te voorkomen, is het raadzaam om:

• de isolatie doorlopend en zonder luchtzakken te plaatsen;
• de hulpstructuren te kruisen;
• de voegen van de verschillende isolatielagen te doen verspringen

De afwerking

Aanbrengen van de vloerafwerking

Door de vloerafwerking wordt de isolatie beschermd (tegen knaagdieren, mogelijke waterinfiltratie…) en wordt een luchtdichte afsluiting verkregen om het risico van tocht in het isolatiecomplex te beperken. Deze zouden aanzienlijke warmteverliezen veroorzaken.

De vloerafwerking, of het nu gaat om panelen of een soepele folie, moet dampdoorlatend zijn om het risico van condensatie in de isolatie te beperken.

Ze wordt doorlopend op de harde isolatie of op de hulpstructuur geplaatst.

Plaatsen van een plafondafwerking

De plafondpanelen (bijvoorbeeld gipsplaten) worden op de hulpconstructie
(lat, Metal Stud…) bevestigd. Hierdoor ontstaat een technisch vacuüm voor de integratie van leidingen, kabels, … Let erop dat het dampscherm tijdens de installatie niet wordt beschadigd.

Let op voor luchtdichte afwerkingen

In geval van een vochtgestuurde damprem, moet de binnenafwerking dampopen zijn. Dampdichte verven of vinylbehangpapier moeten dan ook worden vermeden.

De keuze van de isolatietechniek voor de zoldervloer hangt af van de bestaande situatie. Merk op dat sommige technieken geschikter zijn, afhankelijk van het materiaal van uw vloer.

Isoleren op de houten of betonnen vloer

Deze eenvoudig toe te passen techniek bestaat uit het plaatsen van soepele of harde isolatie op een bestaande vloer (houten of betonnen vloer) zonder in te grijpen in de afwerking van de benedenverdieping.

Een mogelijk nadeel is het verminderde opslagvolume.

1

2

3

4

5

6

7

8

1

2

3

4

5

6

7

8

Isolatie langs onderen: een slechte optie.

Het wordt afgeraden om een betonnen vloer vanaf de onderkant (warme kant) te isoleren. Deze techniek brengt te veel risico’s van condensatie en koudebruggen met zich mee. Bovendien kunt u zo niet profiteren van de inertie van de vloer.

Isoleren in de dikte van de houten structuur langs onder

Bij deze techniek wordt de isolatie in de houten vloerconstructie geplaatst die van onder wordt bereikt vanaf de benedenverdieping.

Hierdoor blijft de afwerking van de zoldervloer behouden, evenals het oorspronkelijke opslagvolume.

Het is echter niet mogelijk om de plafondafwerking te behouden, wat een nadeel kan zijn als er lijstwerk of rozetten op het plafond zijn aangebracht.

1

2

3

4

5

6

7

Isoleren in de dikte van de houten structuur langs boven

Bij deze techniek wordt de isolatie in de houten vloerconstructie geplaatst die van boven bereikt wordt vanaf de zolder.

Hierdoor kan de plafondafwerking van de benedenverdieping worden behouden zonder dat het oorspronkelijke opslagvolume te veel wordt verminderd.

1

2

3

4

5

6

7

8

Energie- en financiële besparing

Als u kiest voor isolatie van het hellende dak, raadpleeg dan onze advies « Hellend dak – Renovatie en isolatie ».

Isolatie

Adviezen

Het hellede dak isoleren

Toestand van het dak en van de vloer

Voordat u met de isolatiewerken begint:

• de regendichting van het hellend dak controleren. De oorzaken van de infiltratie moeten worden weggewerkt;
• de bestaande vloerconstructie inspecteren op stabiliteit en gezondheid (barsten, insecten, zwammen en vocht).

Aanbrengen

• Het dampscherm moet doorlopend worden geplaatst, zonder openingen of luchtzakken.
• De isolatie moet doorlopend en zonder luchtzakken worden aangebracht, waarbij de voegen tussen de verschillende isolatielagen verspringen.
• De vloerafwerking (in de vorm van panelen of een soepele folie) moet dampdoorlatend zijn om het risico van condensatie in de isolatie te beperken.

Rookkanaal

Rookkanalen vereisen speciale aandacht om het brandgevaar te beperken, aangezien zij verbrandingsgassen met een hoge temperatuur naar buiten voeren. Een mogelijke oplossing is om onbrandbare isolatie (Euroklasse brandreactie A1 of A2-s1d0), zoals minerale wol, rondom het rookkanaal te plaatsen.

Geluidsiolatie

Thermische isolatiematerialen zijn niet noodzakelijk geluiddsabsorberende materialen. Om te zorgen voor geluidsisolatie tegen luchtgeluid is het namelijk noodzakelijk dat:

• de isolatie soepel, halfhard of los is, met een open celstructuur, wollig of schuimig (bijvoorbeeld: plantaardige, dierlijke en minerale wol). Harde materialen met gesloten cellen (bijv. polystyreen, polyurethaan…) verbeteren de akoestische prestaties van een muur niet en kunnen deze zelfs tenietdoen;
• de vloer- of plafondafwerking zwaar is en ontkoppeld van de hoofdstructuur.

Doe een beroep op professionelen

Alleen de werken die door een aannemer worden uitgevoerd, worden gesubsidieerd.

Controleer of het bedrijf waar u een beroep op doet ingeschreven is bij de KBO (Kruispuntbank van Ondernemingen), onderworpen is aan de Belgische btw en toegang heeft tot het beroep voor werken waarvoor dit vereist is.

Er zijn veel soorten isolatie op de markt. Maar er zijn een aantal factoren die u kunnen helpen bij uw keuze (thermische prestaties, kostprijs, milieu-impact, toepassingsgebied)

Allereerst is het belangrijk een isolatiemateriaal te kiezen dat geschikt is voor de aanbevolen techniek. Wanneer de isolatie in een houtstructuur wordt aangebracht, verdienen soepele, halfharde of losse materialen de voorkeur omdat deze goed aansluiten op de onregelmatigheden van de constructie (zonder luchtzakken) en daardoor betere thermische prestaties leveren.

Wordt de isolatie daarentegen op de structuur (hout of beton) gelegd, dan kan de keuze vallen op een harde isolatie (die bestand is tegen samendrukking als er geen tussenstructuur is).

Neem de tijd om de prestaties en prijzen te vergelijken, evenals de toepassingsgebieden, milieukenmerken en akoestische eigenschappen

De warmtegeleidingscoëfficiënten λ (lambda) en de warmteweerstand R laten toe de thermische prestaties van een isolatiemateriaal te beoordelen:

• λ (uitgedrukt in W/mK) kenmerkt het vermogen van een lichaam om warmte te geleiden. Hoe kleiner λ, hoe beter het materiaal isoleert,
• R (uitgedrukt in m²K/W) geeft de weerstand van een materiaallaag tegen het doorlaten van warmte weer. Hoe groter R, hoe beter de laag isoleert.

Diktes die nodig zijn om minimale thermische prestaties te bereiken : R ≥ 4 m²K/W

Soort isolatie	Los	Soepel	Hard	λ (W/mK)	Min. dikte (cm)	μ sec
Cellulosewol	((v))	((v))	((x))	0,030 tot 0,045	13 tot 18	1 tot 2
Glaswol	((v))	((v))	((x))	0,030 tot 0,045	13 tot 18	1,2 tot 1,5
Graswol	((v))	((v))	((x))	0,030 tot 0,045	13 tot 18	1
Hennepwol	((v))	((v))	((x))	0,039 tot 0,044	13 tot 18	1,2
Houtvezelwol	((v))	((v))	((x))	0,030 tot 0,045	13 tot 18	4
Kurk	((v))	((x))	((v))	0,032 tot 0,045	13 tot 18	30
Polyurethaan (PUR/PIR)	((x))	((x))	((v))	0,023 tot 0,029	10 tot 12	30
Steenwol	((v))	((v))	((x))	0,030 tot 0,045	13 tot 18	1,2 tot 1,5

Een bestaande isolatie versterken

Als u de bestaande isolatie wilt versterken, kunt u een beperkte laag isolatie onder het dampscherm aanbrengen: de thermische weerstand R van de isolatie boven het dampscherm moet minstens 1,5 keer hoger zijn dan die van de isolatie eronder. Deze methode wordt afgeraden voor vochtige ruimtes.

Er zijn 3 manieren om een zoldervloer te isoleren.

• Op een houten of betonnen vloer (zonder deze te demonteren).
• In de dikte van een houten structuur langs onder.
• In de dikte van een houten structuur langs boven.

De keuze van de isolatietechniek voor de zoldervloer hangt af van de bestaande situatie.

Isoleren op de houten of betonnen vloer

Deze eenvoudig toe te passen techniek bestaat uit het plaatsen van soepele of harde isolatie op een bestaande vloer (houten of betonnen vloer) zonder in te grijpen in de afwerking van de benedenverdieping.

Houten vloer

1

2

3

4

5

6

7

8

Betonnen vloer

1

2

3

4

5

6

7

8

Isoleren in de dikte van de houten structuur langs onder

Bij deze techniek wordt de isolatie in de houten vloerconstructie geplaatst die van onder wordt bereikt vanaf de benedenverdieping. Hierdoor blijft de afwerking van de zoldervloer behouden, evenals het oorspronkelijke opslagvolume.

Het is echter niet mogelijk om de plafondafwerking te behouden, wat een nadeel kan zijn als er lijstwerk of rozetten op het plafond zijn aangebracht.

1

2

3

4

5

6

7

Isoleren in de dikte van de houten structuur langs boven

Bij deze techniek wordt de isolatie in de houten vloerconstructie geplaatst die van boven bereikt wordt vanaf de zolder. Hierdoor kan de plafondafwerking van de benedenverdieping worden behouden zonder dat het oorspronkelijke opslagvolume te veel wordt verminderd.

Gezien de moeilijke plaatsing van het dampscherm mag deze techniek alleen worden gebruikt als er geen andere oplossing mogelijk is.

1

2

3

4

5

6

7

Er zijn 45 premies beschikbaar voor renovatie- en besparingswerkzaamheden. Ontdek een overzicht van alle beschikbare premies, kredieten en subsidies in onze Samenvatting van de Premies.

RENOLUTION-premies

Sinds 1 januari 2022 zijn de Energiepremies en de premies voor de renovatie van het woonmilieu en de verfraaiing van gevels samengevoegd tot één systeem: de RENOLUTION-premies.

Bekijk de RENOLUTION-premies